Laboratorium Małych Modeli Zwierzęcych Centrum Medycyny Translacyjnej jest
integralną częścią nowoczesnej jednostki badawczej, specjalizującej się w utrzymywaniu oraz
prowadzeniu zaawansowanych badań na małych modelach zwierzęcych, takich jak myszy,
szczury i kawie domowe. Placówka została zaprojektowana w celu zapewnienia
optymalnych warunków środowiskowych, spełniających najwyższe światowe standardy
jakości naukowej, dobrostanu zwierząt oraz zasad etyki badań biomedycznych.

Laboratorium odpowiada na rosnące zapotrzebowanie w dziedzinie badań translacyjnych i
przedklinicznych, umożliwiając realizację projektów naukowych o wysokim stopniu
innowacyjności i potencjale wdrożeniowym. W szczególności wspiera rozwój nowych terapii,
biomateriałów, technologii medycznych oraz leków poprzez badania realizowane na
precyzyjnie dobranych modelach biologicznych, zgodnych z zasadą 3R (Replacement,
Reduction, Refinement).

Dzięki nowoczesnej infrastrukturze, wysokim standardom zarządzania oraz zespołowi
doświadczonych specjalistów, Laboratorium Małych Modeli Zwierzęcych zapewnia
bezpieczne, etyczne i efektywne prowadzenie eksperymentów, tworząc kluczowe ogniwo
pomiędzy badaniami podstawowymi a ich zastosowaniem klinicznym.

W lutym 2023 Laboratorium uzyskało pełną akredytację AAALAC International
(Association for Assessment and Accreditation of Laboratory Animal Care
International), co stanowi potwierdzenie spełniania rygorystycznych standardów dobrostanu
zwierząt, prowadzenia badań zgodnie z najwyższymi normami międzynarodowymi oraz
utrzymywania wysokiej jakości uzyskiwanych wyników naukowych.

Infrastruktura i warunki utrzymania
W skład Laboratorium Małych Modeli Zwierzęcych wchodzą specjalistyczne
pomieszczenia zaprojektowane z myślą o utrzymaniu i prowadzeniu badań na małych
zwierzętach laboratoryjnych, takich jak myszy, szczury oraz kawie domowe. Obiekt
przystosowany jest do utrzymania zwierząt, do realizacji eksperymentów z zakresu fizjologii,
żywienia, neurologii, ortopedii, chirurgii doświadczalnej oraz badań translacyjnych, w tym
badań toksykologicznych i farmakologicznych.
Każda przestrzeń została zaprojektowana z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych
gatunków oraz ich potrzeb w zakresie dobrostanu. Laboratorium wyposażone jest w
certyfikowane klatki oraz elementy wzbogacające środowisko, a także szafy klimatyczne
umożliwiające precyzyjne zarządzanie warunkami bytowania zwierząt. Do dyspozycji są
również systemy znieczulenia wziewnego, stoły operacyjne, mikroskopia dwufotonowa,
komory luminescencyjne oraz RTG.

Warunki środowiskowe – takie jak temperatura, wilgotność i cykl świetlny – są stale
monitorowane i automatycznie regulowane przez zintegrowany system RMS (Room
Management System). Rozwiązanie to zapewnia powtarzalność parametrów hodowlanych i
eksperymentalnych, co jest niezbędne do uzyskiwania wiarygodnych wyników naukowych.

Wszelkie odchylenia od ustalonych norm są natychmiast wykrywane przez system alarmowy,
co umożliwia szybką interwencję.

Laboratorium dysponuje komorą CO₂ do humanitarnej eutanazji, automatyczną myjką do klatek oraz stacją wymiany ściółki, co pozwala na utrzymanie najwyższych standardów
higienicznych i bioasekuracyjnych. Zwierzęta przebywają w środowisku spełniającym
najwyższe normy jakościowe, a ich dobrostan monitorowany jest przez wykwalifikowany
personel.

W skład specjalistycznej infrastruktury Laboratorium Małych Modeli Zwierzęcych
wchodzą:
● 4 szafy klimatyczne do utrzymania myszy, szczurów i kawii domowych (szafy
klimatyczne, certyfikowane klatki, elementy wzbogacające środowisko),
● komora CO₂ do humanitarnej eutanazji małych zwierząt,
● aparat do znieczulenia wziewnego dla gryzoni,
● stoliki operacyjne przystosowane do pracy z małymi modelami,
● komora Bruker do diagnostyki obrazowej (RTG, luminescencja),
● RMS – Zintegrowany system monitorowania i zarządzania środowiskiem,
● automatyczna myjka do klatek,
● stacja wymiany ściółki.

Kadra i opieka nad zwierzętami
Opiekę nad zwierzętami w Laboratorium Małych Modeli Zwierzęcych sprawuje
wykwalifikowany zespół specjalistów, w skład którego wchodzą lekarze weterynarii z
dużym doświadczeniem klinicznym i badawczym, technicy weterynaryjni oraz opiekunowie
zwierząt laboratoryjnych posiadający wszystkie wymagane przeszkolenia i uprawnienia do
pracy ze zwierzętami, zgodnie z Ustawą z dnia 15 stycznia 2015 roku o ochronie zwierząt
wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych.
Zwierzęta są objęte stałą opieką weterynaryjną, która obejmuje m.in. obserwację kliniczną
w okresie aklimatyzacji, regularne monitorowanie stanu zdrowia w trakcie trwania
eksperymentów oraz wsparcie medyczne w czasie rekonwalescencji po zabiegach.
Opiekunowie na bieżąco oceniają kondycję zwierząt oraz reagują na wszelkie objawy stresu,
cierpienia lub pogorszenia dobrostanu poprzez wdrażanie odpowiednich procedur
korygujących.

Wszystkie procedury badawcze prowadzone są zgodnie z zasadą 3R (Replacement,
Reduction, Refinement) i z zachowaniem obowiązujących przepisów prawa oraz standardów
etycznych. Istotnym elementem codziennej praktyki jest minimalizacja stresu
środowiskowego i manipulacyjnego – zwierzęta są utrzymywane w grupach społecznie
zgodnych, z dostępem do elementów wzbogacających środowisko oraz materiałów
manipulacyjnych (o ile nie wykluczają ich protokoły doświadczalne), co zmniejsza poziom
stresu i ogranicza agresję wewnątrzgrupową.
Personel opiekujący się zwierzętami posiada szeroką wiedzę z zakresu fizjologii i behawioru
myszy, szczurów i kawii domowych oraz doświadczenie w ich codziennej obserwacji. Każde
niepokojące zmiany są szybko identyfikowane, a procedury interwencyjne wdrażane w
sposób skoordynowany z kierownikiem projektu i lekarzem weterynarii.
Nad prawidłowością prowadzenia doświadczeń na zwierzętach w Centrum Medycyny
Translacyjnej czuwa Zespół ds. Dobrostanu Zwierząt, działający zgodnie z art. 25 ww.
ustawy. Zespół ten monitoruje przebieg badań, opiniuje protokoły oraz wspiera naukowców w
zakresie stosowania dobrych praktyk eksperymentalnych i zapewnienia maksymalnego
dobrostanu zwierząt.
Zwierzętarnia posiada zezwolenie wydane przez Powiatowego Lekarza Weterynarii jako
oficjalny ośrodek prowadzenia badań na zwierzętach. W ramach działalności oferowane jest
również wsparcie merytoryczne w zakresie przygotowywania dokumentacji projektowej oraz
wniosków do Lokalnej Komisji Etycznej, co ułatwia prowadzenie badań zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawa oraz najwyższymi standardami naukowymi i etycznymi.

Zakres badań i współpraca
Laboratorium Małych Modeli Zwierzęcych Centrum Medycyny Translacyjnej oferuje szeroki
zakres możliwości współpracy w realizacji projektów naukowych, rozwojowych oraz
przedklinicznych. Placówka zapewnia kompleksowe wsparcie dla jednostek akademickich,
badawczych i przemysłu biomedycznego w zakresie:
● utrzymywania małych modeli zwierzęcych (myszy, szczury, kawie domowe) w
warunkach ścisłej kontroli środowiska, z pełną opieką weterynaryjną oraz wsparciem
w okresie rekonwalescencji po zabiegach,
● modelowania chorób człowieka, w tym chorób metabolicznych (np. cukrzyca),
neurologicznych, onkologicznych, zapalnych oraz immunologicznych, z
wykorzystaniem standaryzowanych i spersonalizowanych modeli zwierzęcych,
● przeprowadzania badań toksykologicznych, farmakokinetycznych i
farmakodynamicznych oraz oceny bezpieczeństwa i skuteczności nowych substancji
biologicznie czynnych i kandydatów na leki,
● prowadzenia badań nad procesami regeneracji tkanek, gojenia ran, integracji
biomateriałów oraz analizą odpowiedzi immunologicznej w warunkach
kontrolowanych,

● tworzenia modeli eksperymentalnych dostosowanych do potrzeb danego projektu, z
uwzględnieniem płci, wieku, szczepu i innych cech biologicznych zwierząt,
● zapewnienia nadzoru nad dobrostanem zwierząt oraz prowadzenia dokumentacji
wymaganej do kontroli jakości badań, zgodnie z aktualnymi przepisami prawnymi i
zasadą 3R (Replacement, Reduction, Refinement),
● wsparcia w zakresie przygotowywania dokumentacji do przeprowadzenia
doświadczenia, w tym opracowywania protokołów badań na zwierzętach i
wniosków do Lokalnej Komisji Etycznej.

W ramach współpracy możliwa jest także integracja projektów z infrastrukturą Centrum
Medycyny Translacyjnej, obejmującą m.in. Pracownię Diagnostyki Obrazowej (RTG,
luminescencja, mikroskopia dwufotonowa), zaplecze chirurgiczne, a także Laboratoria
Histologii, Mikrobiologii, Biologii Molekularnej i Cytometrii. Dzięki temu możliwa jest
realizacja badań kompleksowych – od etapu planowania modelu zwierzęcego po analizę
danych końcowych w standardzie publikacyjnym.

Pytania i oferty współpracy można kierować na adres e-mail do:
● Koordynatora badań na zwierzętach
prof. dr hab. Romuald Zabielski; romuald_zabielski@sggw.edu.pl
● Sekretariatu CMT:
cmt@sggw.edu.pl; tel. 22 593 38 40